بررسی رابطه سرمایه اجتماعی شبکه با مصرف رسانه ای جوانان شهر تبریز

این پژوهش با بهره گیری از نظریه «استفاده و رضامندی»، به بررسی رابطه بین سرمایه اجتماعی شبکه و مصرف رسانه ای می پردازد. سرمایه اجتماعی شبکه شامل میزان شبکه های اجتماعی (روابط اجتماعی رو در رو) و کارکرد آن یعنی حمایت اجتماعی می باشد. مصرف رسانه ای نیز شامل میزان استفاده و انگیزه های جبرانی در استفاده از رسانه های جمعی (تلویزیون، رادیو و اینترنت) می شود. با توجه به افزایش استفاده از رسانه های جمعی به ویژه در بین جوانان در جوامع جدید از یک سو و تغییر الگوی روابط اجتماعی از سوی دیگر، این پژوهش در پی بررسی تأثیر میزان روابط اجتماعی بر انگیزه های استفاده از رسانه های جمعی می باشد. جمعیت نمونه این پژوهش، 384 نفر از جوانان 15 تا 29 ساله شهر تبریز می باشند که این تعداد با روش نمونه گیری خوشه ای چند مرحله ای، از کل جمعیت جوان این شهر در سال 1390 به دست آمده است. طبق نتایج به دست آمده، بین «میزان سرمایه اجتماعی شبکه» با دو متغیر «انگیزه کسب اطلاع و اخبار» و «میزان استفاده» از این رسانه های جمعی رابطه معنی داری وجود ندارد. اما بین میزان سرمایه اجتماعی شبکه با سه متغیر «انگیزه هویت یابی»، «انگیزه همدم یابی» و «انگیزه گذراندن اوقات فراغت و از روی عادت» در استفاده از رسانه های جمعی رابطه معنی دار و البته منفی به دست آمده است، یعنی افرادی که دارای سرمایه اجتماعی شبکه (روابط اجتماعی) کمتری هستند برای جبران این کمبود به استفاده از رسانه های جمعی با انگیزه های ذکر شده روی می آورند و این رسانه ها جایگزین سرمایه اجتماعی شبکه و کارکرد آن ها می شود ولی افرادی که دارای سرمایه اجتماعی شبکه بیشتری هستند کمتر با انگیزه های جبرانی به سراغ این رسانه ها می روند.